‘Ev’de yabancı payı yüzde 6’ya yaklaştı

DUYGU ERDOĞAN – Türkiye genelinde yılın ilk yarısında konut satışlarındaki hareketin hız kesmeden artışını sürdürdüğü görülüyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) konut satışı verilerine göre, Türkiye genelinde konut satışları haziranda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.7 artarak 150 bin 509 oldu. Bu veri, 2020’de pandemi nedeniyle duran piyasayı canlandırmak adına kamu bankaları tarafından tarihin en düşük konut kredisi faizinin uygulandığı (0.64) 2020 haziran ayında yapılan 190 bin adetlik satış ardından haziran bazında en yüksek aylık satışı da sağlamış oldu.

Haziran ayında dikkat çeken en büyük hareket ise yabancı alıcılara yapılan satışlardan geldi. Toplam konut satışları içindeki payı son iki yıldır yüzde 3 ila yüzde 4.7 arasında bulunan yabancıların, yeni bir atağa geçtiği görüldü. Haziranda konut satışları içinde yabancıların payı yüzde 5.7’ye ulaştı. Yabancılara yapılan konut satışları, haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 81.8 artarak 8 bin 630 oldu. Bu sayede Aralık 2021’de yabancıya yapılan 7 bin 841 adet konut satışı ardından yabancı alımında yeni bir rekor seviyeye de ulaşılmış oldu.

Vatandaşlık tetikledi

Konut satışları Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 31.4 artışla 726 bin 398 olarak gerçekleşti. Bu oran da konut satışlarında tüm zamanların ilk yarı rekorunu getirdi. Konut edinimi yoluyla vatandaşlık için alınacak gayrimenkulün değeri, 13 Mayıs tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılmış; bu uygulamanın ise 1 ay sonra yürürlüğe gireceği belirtilmişti. Bu nedenle haziran ayının ilk yarısını vatandaşlık edinimi için konut alımına yönelik yüksek taleple geçiren yabancı alıcılar, bu artışı tetiklemiş oldu.

Ruslar etkili oluyor

Türkiye’den konut alan yabancı ülke vatandaşları arasında daha önce İran ve Iraklıların öne çıktığı satış listesinde, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş ortamıyla birlikte her iki ülke vatandaşlarının alımlarının hızla arttığı görülmüştü. Ruslar, hızla tırmandıkları listede nisan ayından bu yana liderliği kimseye bırakmıyor. Türkiye’de Antalya ve İstanbul başta olmak üzere konut alımı yapan Ruslar, yabancı payının artmasına da en çok katkıyı veren millet oldu.

Mars Investment Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Bucak, “Nisan-Haziran 2022 döneminde yabancıya satışı yapılan konutlar içinde Rusların payı yüzde 20.50 olarak hesaplandı” dedi.

Haziran ayında Rusya Federasyonu vatandaşları Türkiye’den bin 887 konut satın aldı. Rusya Federasyonu vatandaşlarını sırasıyla 987 konut ile İran, 807 konut ile Irak vatandaşları izledi.

Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 3 bin 906 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla 2 bin 534 konut satışı ile Antalya ve 428 konut satışı ile Mersin izledi.

Yabancılara yapılan konut satışları Ocak-Haziran döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 72.7 artarak 35 bin 383 oldu.

Kredili satışta artış var

Türkiye genelinde ipotekli yani banka kredili konut satışları haziranda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 40.6 artış göstererek 40 bin 610 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 27 olarak gerçekleşti. Hazirandaki ipotekli satışların 11 bin 229’u; Ocak-Haziran dönemindeki ipotekli satışların ise 43 bin 114’’ü ilk el satış olarak gerçekleşti.

Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı, haziranda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.6 artarak 44 bin 732 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 29.7 olarak gerçekleşti.

İkinci el konut satışları ise haziranda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.8 artış göstererek 105 bin 777 oldu. Toplam konut satışları içinde ikinci el konut satışının payı yüzde 70.3 oldu.